Stres Hormonu Kortizol Nedir? Nasıl Düşürülür?



Stres Hormonu Kortizol Nedir?

Kortizol olarakta bilinen Stres Hormonu, vücudun stres yanıtında önemli bir oyuncu olarak çalışan ve sıklıkla stresin bir göstergesi olarak araştırmalarda ölçülen bir hormondur. Kortizol vücudun işleyişinde hayati bir rol oynar; adrenal bezler tarafından salgılanır ve aşağıdaki fonksiyonlarla ve hatta daha fazlasıyla ilişkilidir;

-Uygun glikoz metabolizması
-Kan basıncının düzenlenmesi
-Kan şekeri için insülin salımı
-Bağışıklık fonksiyonu

Kortizolün Olumlu Etkileri

Kortizol seviyeleri bireyler arasında ve aynı kişilerde gün içinde farklı zamanlarda dalgalanabilir. Örneğin, normal olarak, kortizol vücutta sabahları daha yüksek seviyelerde bulunur ve geceleri en düşük düzeydedir. Bu döngü günlük olarak tekrarlar.

Kortizol seviyeleri kişinin gün içinde ne yaşadığına göre de dalgalanma gösterebilir. Örneğin, stres, kortizolün kan dolaşımında salgılanmasının tek nedeni olmamasına rağmen, “stres hormonu” olarak adlandırılmaktadır çünkü, aynı zamanda vücudun stres yanıtı sırasında daha yüksek seviyelerde salgılanmaktadır ve stresle ilgili birçok değişiklikten sorumludur.

Küçük kortizol artışlarının bazı olumlu etkileri vardır:

-Hayatta kalmak için hızlı bir enerji patlaması
-Daha yüksek hafıza fonksiyonları
-Artan bağışıklık
-Acıya karşı daha düşük hassasiyet
-Ayrıca vücutta homeostazinin korunmasına yardımcı olur

Bazı insanlar, stres yaşadıklarında diğerlerine göre kortizol bakımından daha büyük bir artış yaşarlar. Stresörlere tepki olarak salgıladığınız kortizol miktarını en aza indirmek de mümkündür. Bu durum makalenin sonraki bölümlerinde tartışacağımız, düzenli biçimde stres yönetimi teknikleri kullanılarak gerçekleştirilebilir.

Çok Fazla Kortizol ve Stresin Etkileri

Kortizol vücudun strese verdiği yanıtın önemli ve faydalı bir parçasıyken, vücudun gevşeme yanıtının aktive edilmesi önemlidir, böylece vücudun işlevleri stresli bir olayın ardından normale dönebilir. Ne yazık ki, yüksek strestli yaşam şartlarında, vücudun stres tepkisi, vücudun her zaman normal duruma dönme şansının olmadığı ve bu nedenle de kronik stresin ortaya çıktığı bir zamanda devreye girmektedir .

Kan akışında (kronik stres ile ilişkili olanlar gibi) daha yüksek ve daha uzun kortizol seviyeleri, aşağıdaki gibi olumsuz etkilere sahiptir:

-Bozulmuş bilişsel performans ve hafıza sorunları
-Baskılanmış tiroid fonksiyonu
-Hiperglisemi gibi kan şekeri dengesizlikleri
-Azalmış kemik yoğunluğu
-Kas dokusunda azalma
-Yüksek tansiyon
-Vücutta azalan bağışıklık, yavaş yara iyileşmesi vb durumlar
-Artan karın yağları ve karbonhidratlı yiyeceklere karşı istek

Kortizol Nasıl Düşürülür? Denge Nasıl Sağlanır?

Kortizol seviyelerini sağlıklı bir düzeyde ve kontrol altında tutmak için, kortizol seviyesindeki artıştan sonra vücudun gevşeme tepkisi aktive edilmelidir. Vücudunuzu çeşitli stres yönetimi teknikleri ile rahatlatmayı öğrenebilir ve ilk etapta strese karşı koruyabilmek için çeşitli yaşam tarzı değişiklikleri yapabilirsiniz. Aşağıdakiler birçok kişi tarafından bedenin ve zihnin gevşetilmesinde ve vücudun sağlıklı kortizol düzeylerini korumasında yardımcı olduğu ispatlanmış tekniklerdir:

-Günlük tutmak
-Düzenli egzersiz yapmak
-Yoga
-Müzik dinlemek
-Nefes egzersizleri
-Meditasyon
-Düzenli Seks Hayatı

Daha önce de belirttiğim gibi, kortizol düzeyleri bireyler arasında değişir. İnsanlar strese farklı tepkiler verirler. Bir kişi aynı durumda daha yüksek düzeyde kortizol salgılayabilir. Ve bu eğilim bir kişinin hayatındaki farklı zamanlarda değişebilir. Çalışmalar ayrıca, strese yanıt olarak daha yüksek kortizol seviyelerini salgılayan kişilerin, daha az kortizol salgılayan kişilere göre karbonhidrat bakımından daha fazla yiyecek tüketme eğiliminde olduklarını göstermiştir.

Strese karşı daha duyarlıysanız, stres yönetimi tekniklerini öğrenmeniz ve düşük stresli bir yaşam tarzını sürdürmeniz özellikle önemlidir. Bu kortizol salgılanmasını kontrol altına almak ve aynı zamanda sağlıklı bir yaşam sürdürmek için harika bir yoldur.

Post a Comment

0 Comments