Farkında Olmadığınız Gluten İntoleransı Belirtileri

Gluten buğday, çavdar ve arpada bulunan bir protein türüdür. Kişinin gluten intoleransı veya duyarlılığı varsa, bu protein beslenmeden çıkarıldığında iyileşen çeşitli semptomlara neden olabilir. Gluten intoleransı bazen çölyak hastalığı ile karıştırılır ve terimler sıklıkla birbirinin yerine kullanılır.

Gluten intoleransı, sindirim sistemindeki glutene karşı alerjik bir reaksiyon olarak tanımlanırken, çölyak hastalığı, glutenin bağırsak iltihabına ve ince bağırsakta uzun vadeli hasara yol açtığı kalıtsal bir otoimmün bozukluktur.

Gluten yaygın bir tetikleyici olduğundan, gluten duyarlılığı ve çölyak hastalığı semptomları oldukça benzerdir.

Gluten intoleransının en yaygın belirtileri aşağıdaki gibidir;

1. Tekrarlayan Baş Ağrısı veya Migren

Eğer gluten içeren bir yemek yedikten sonra baş ağrısı veya migren yaşıyorsanız, bu gluten intoleransının bir belirtisi olabilir.

Amerikan Nöroloji Akademisi araştırmacıları, diyette glutenin yinelenen baş ağrılarının nedeni olabileceğini bulmuşlardır.

Amerikan Nöroloji Akademisi'nin resmi gazetesi olan Nöroloji'de yayınlanan bir sonraki 2012 araştırması, çölyak hastalığı, gluten duyarlılığı veya inflamatuar bağırsak hastalığına (IBD) sahip kişilerin sıklıkla migren ve baş ağrısından muzdarip olduğunu bulmuştur.

2. Gastrointestinal Problemler

Glutene duyarlı insanlar, sıklıkla gastrointestinal sorunlardan muzdariptirler. Bu, gaz, şişkinlik, mide ekşimesi, abdominal kramp, diyare veya kabızlık içerebilir.

Amerikan Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayınlanan 2004 tarihli bir çalışma, çölyak hastalığının geniş bir gastrointestinal semptomlara neden olduğunu ve hastaların glutensiz diyetle semptomlardan hızlı bir şekilde kurtulabileceğini belirtmektedir.

Gluten içeren bir şey yedikten sonra sıklıkla gastrointestinal problemler yaşıyorsanız, mutlaka doktorunuza danışın.

3. Kronik veya Aşırı Yorgunluk

Yorgunluk, özellikle yemek yedikten sonra oluşan aşırı yorgunluk gluten intoleransının bir belirtisi olabilir. Glutene duyarlı kişilerde, gluten, besin maddelerinin uygun şekilde emilmesini engelleyebilir.

Bu, bağırsak astarında tahrişe neden olur ve uygun besin emilimini engeller.

Besinlerin uygun şekilde emilmemesi nedeniyle, vücudun farklı vücut organları ihtiyaç duydukları besinden mahrum kalır. 

4. Duygusal Değişimler ve Sorunlar

Glutene duyarlı kişiler genellikle umutsuzluk, ilgi eksikliği, düşük enerji, panik atak, iştah değişimleri, kontrol kaybı duyguları, uyku değişiklikleri, öfke ve daha fazlası gibi anksiyete ve depresyon belirtileri yaşarlar. Kronik sinirlilik ve ani, irrasyonel duygudurum değişiklikleri de fark edilebilir.

Gluten duyarlılığı , bağışıklık sisteminin dokulara saldırmasına ve böylece sinir sisteminin iltihaplanmasına neden olur. Aslında, gluten, gevşeme duygularından sorumlu olan amino asit triptofanın emilimine bile engel olur.

Alimenter Pharmacology & Therapeutics dergisinde yayınlanan bir 2014 araştırması, glutenin çölyak olmayan gluten duyarlılığı olan kişilerde depresyona neden olabileceğini belirtmektedir.

5. Cilt Sorunları

Glutene duyarlı kişiler, egzama, akne, sedef hastalığı, keratoz pilaris ve dermatitis herpetiformis gibi çeşitli cilt sorunlarından bile muzdarip olabilirler.

Gluten, deride kızarıklık, kaşıntı, yanma, kızarıklık ve hatta ağrılı kabarcıklara neden olabilecek iltihaplanmaya neden olur. 

Ayrıca, glutenin bağırsak üzerinde zararlı bir etkisi olduğundan, vücutta A vitamini eksikliğine yol açabilir. Bu vitamin, saçların yanı sıra sağlıklı cilt için de gereklidir.

Avrupa Dermatoloji Dergisi'nde yayınlanan 2006 tarihli bir çalışma, gluten intoleransı ve çeşitli cilt hastalıkları arasında bir bağlantı kurmuştur. Bu çalışma aynı zamanda, gluten açısından zengin gıdaların diyetten çıkarılmasıyla cilt durumunun iyileştiğini bildirmektedir.

6. Fibromiyalji İle İlgili Kas Ağrıları

Fibromiyalji akut kas ve bağ dokusu ağrılarına neden olur. Ciddi eklem ve kas ağrısı günlük aktivitelerinizi etkileyebilir.

Diğer fibromiyalji semptomları arasında eklem rahatsızlığı, yorgunluk, uyuşma veya karıncalanma hissi ve eklemlerde sertlik bulunur. Bu rahatsızlıkların sorumlusu gluten olabilir.

Rheumatology International'da yayınlanan bir 2014 araştırması, çölyak dışı gluten duyarlılığının fibromiyalji sendromunun altında yatan neden olabileceğini düşündürmektedir.

Çalışma aynı zamanda fibromiyalji hastalarının glutensiz diyetle semptomlarında belirgin iyileşme sağlayabileceğine de işaret etmektedir.

Gluten vücutta iltihaplanmalara, alevlenmelere ve ağrılara neden olabilir. Glutene duyarlı kişilerde eklem ve kas ağrısı, hatta ellerinde ve ayaklarında karıncalanma veya uyuşma görülür.

7. Diş Sorunları

Dişlerdeki renk değişikliği (kahverengi, beyaz veya sarı lekeler), büyük dikey çukurlar, gibi sorunlar yaşıyorsanız, bunlar gluten duyarlılığının bir belirtisi olabilir.

Gluten duyarlılığı olan insanlar, vücutta kalsiyum üretiminden sorumlu ana proteinlerden birine karşı bir bağışıklık reaksiyonu meydana gelir.

Bu da, çeşitli kalsiyum bağlantılı ağız problemlerine yol açar. Ayrıca, gluten intoleransı, vücutta, sağlıklı mine'nin oluşumunu ve büyümesini etkileyen beslenme eksikliklerine yol açar.

8. Zihinsel Uyuşukluk

Gluten intoleransı nedeniyle vücutta oluşan demir, D vitamini ve folat eksiklikleri, bilişsel bozukluğa yol açarak zihinsel uyuşukluğa neden olur.

Ayrıca, sistemik iltihaplanma, duygudurum ve davranışta ve ayrıca kavramada değişikliklere neden olan yüksek dolaşım sitokinlerine yol açar.

9. Otoimmün Hastalıkların Tanısı

Eğer bir otoimmün hastalık teşhisi konulduysa, vücudunuzun glutene karşı hassas olma olasılığı yüksektir.

Otoimmün bir hastalıkta, bağışıklık sisteminiz vücudunuzdaki sağlıklı hücrelere saldırır. Romatoid artrit, vitiligo, multipl skleroz, Crohn hastalığı, ülseratif kolit, dermatitis herpetiformis ve Tip 1 diyabet gibi 80'den fazla otoimmün hastalık vardır.

Amerikan Otoimmün İlişkili Hastalıklar Derneği'ne göre, otoimmünite kronik hastalığın ikinci önde gelen nedenidir.

Glutensiz diyetin uygulanmasıyla yaşam kaliteniz iyileşir ve hatta otoimmün hastalığın semptomlarını da iyileştirir.

10. Kısırlık veya Tekrarlayan Düşük

Eğer gebe kalmayı başaramadıysanız ya da birkaç düşük yaşadıysanız, bu da gluten intoleransının bir belirtisi olabilir. Gluten intoleransı olan bir kişi gluten yediği zaman, bu durum vücudunda inflamasyona neden olur. Bu da gebe kalmayı zorlaştırır.

Dahası, gluten bilinen bir hormon bozucudur ve hem erkek hem de kadınlar için gebe kalma problemlerine katkıda bulunabilir.

Doğurganlık tedavisine başlamadan önce, doktorunuzla gluten intoleransı olasılığı hakkında konuşun ve gluteni diyetinizden ayırın.

Glutensiz bir diyet için ipuçları:

Buğday, kuskus, kırık buğday, farina, irmik, arpa ve çavdardan uzak durun. Bunları pirinç, mısır, karabuğday ve darı ile değiştirin.

Çoğu buğday içeren ekmek ve pişmiş gıdalardan kaçının.

Bazı tahıllar içerdiğinden çoğu hububattan kaçının. Ancak, glutensiz tahıllar veya yulaf ezmesi deneyebilirsiniz.

Normal un yerine, glutensiz ve buğdaysız un tercih edin. Beyaz pirinç unu, darı unu, nohut unu kullanmayı düşünün.

Reçeteli ve reçetesiz satılan birçok ilaç buğday içerir, bu nedenle kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuza danışın.