Birçok insan için, safra
kesesinin alınmasının (kolesistektomi) yan etkileri sadece
geçicidir. Ancak, bazı insanlar için, safra kesesi ameliyatının sonuçları
uzun sürebilir. Postkolesistektomi sendromu (PCS), safra kesesi
çıkarıldıktan sonra uzun süreli ishale ve rahatsızlığa neden
olabilir. Ayrıca safra kesesi ameliyatından sonra kilonuzu kontrol etmenin
daha zor olduğunu da görebilirsiniz.
Bu yazıda safra kesesi alındıktan
sonra yaşayabileceğiniz olası problemleri öğreneceksiniz. Ayrıca safra
kesesi ameliyatı sonrası kilo alımından nasıl kaçınacağınızı ve sağlıklı
kilonuzu nasıl koruyacağınızı da öğreneceksiniz. Ayrıca safra kesesi
alımının yan etkilerinin çoğunun önlenmesine yardımcı olabilecek safra kesesi
diyetini de tartışacağım.
Safra Kesesi:
Nedir ve Ne Yapar?
Safra keseciğiniz, karaciğerin altında konsantre sindirim saflığını
depolayan küçük bir kesedir. Safra, sindirilmiş gıdalardan yağın
parçalanmasını ve emilmesini sağlamak için ince bağırsağınıza salınır.
PubMed Health'e göre, küçük armut
şeklindeki içi boş organ yaklaşık 7 ila 10 cm boyutlarındadır ve
yaklaşık 80 mL safra depolayabilir. Sarıdan yeşile kadar olan bu
sindirim sıvısı, safra tuzları, kolesterol ve bilirubin içeren bir safra
pigmentinden oluşur.
Eğer bir safra kesenizi
aldırdıysanız, karaciğerinizden gelen safra bağırsaklarınıza doğru
gider. Gastroenterolog Dr. Jay W. Marks, safra kesesinin çıkarılmasının en
yaygın yan etkisinin ishal olduğunu söylüyor. Bunun nedeni, yiyeceklerin
safra kesesi olmadığı zaman sindirim sisteminden daha hızlı geçme eğilimi
göstermesidir.
Safra kesenizi
ne zaman aldırmanız gerekiyor?
Bazı durumlarda safra kesesini
çıkarmak gerekebilir. Mayo Clinic'teki doktorlar safra kesesinin
çıkarılmasının safra kesesini bloke eden safra taşlarından muzdarip olmanız
halinde ya da safra kesesi inflamasyonu (kolesistit) veya pankreas iltihabı (pankreatit)
gibi komplikasyonlardan muzdarip olmanız durumunda yapıldığını söylüyor.
Safra kesesi ameliyatlarının
çoğu, karındaki küçük insizyonlarla yapılır (laparoskopik
kolesistektomi). Ancak bazen safra kesesini (açık kolesistektomi) çıkarmak
için büyük bir insizyon gerekebilir.
Laparoskopik
Kolesistektomi ile İlişkili Komplikasyonlar ve Riskler (Safra Kesesi Ameliyatı)
Her türlü prosedürde olduğu gibi
safra kesesi çıkarılması kendi komplikasyonlarına sahiptir. Laparoskopik
kolesistektomiden sonra nispeten hızlı bir şekilde iyileşebilmenize rağmen,
bazı ilişkili riskler vardır.
Ulusal Sağlık Servisi'nden
doktorlar bazı safra kesesi ameliyatı komplikasyonlarının şunları
içerebileceğini söylüyor:
Enfeksiyon . Yara enfekte olursa, sağ üst karın ağrısı , hassasiyet ve bölgeden olası püy
sızıntısı olabilir.
Safra sızıntısı . Safra kesesi ameliyatı risklerinden bir
diğeri, karnınıza sızan safradır. Bu, kolesistektomi sonrası karın
ağrısına neden olur veya safra sızıntı yapmaya devam ederse bu ağrı daha uzun
sürebilir.
Safra kanalı
yaralanması . Safra
kesesi işlemi sırasında safra kanalı hasar görebilir. Bu , yara
iyileştikten sonra bile sağ
tarafta üst karın ağrısına neden
olabilir.
Derin
ven trombozu . Kolesistektomiye sahip olmanın derin ven trombozu
riskini artırabilme
ihtimali vardır . Bu, bacağınızda kızarıklık belirtileri ile birlikte bacak ağrısı ve
şişlik ile sonuçlanabilir .
Postkolesistektomi
sendromu . Bu,
safra kesesi ameliyatından yıllar sonra bile şiddetli karın ağrısına neden
olabilir ve safra kesesi
atağı gibi hissedebilir.
Safra Kesesi
Ameliyatının Yan Etkileri(Kolesistektomi)
İshal
Safra kesesi ameliyatından
sonraki ilk hafta ishal en sık görülen yan etkilerden biridir. Bazı
vakalarda, ishal sık sık sindirim bozukluğu ile sonuçlanan bir kronik yan etki
haline gelebilir.
Safra kesesi
çıkarıldıktan sonra kısa süreli ishal
Nitelikli bir gastroenterolog
olan Dr. Jay W. Marks, birçok insanın yemeklerden sonra safra kesesinin
çıkarılmasının bir sonucu olarak ishal olduğunu bildirmektedir. İnce
bağırsaktaki safra daha az konsantre olduğu ve direkt olarak karaciğerden
geldiği için, yemek sindirim kanalından daha hızlı geçer. Safra kesesi
çıkarılmasının bu komplikasyonu genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden
geçer
Kolesistektomi
sonrası uzun süreli ishal
Bazı vakalarda, ishal safra
kesesi çıkarıldıktan sonra uzun süreli devam edebilir.
Karın ağrısı
Safra kesesi ameliyatından birkaç hafta
sonra sağ tarafta karın
ağrınız devam
edebilir .
Surgery Endoscopy dergisi , çoğu
insanın safra kesesi çıkarıldıktan sonra bir ile üç hafta arasında üst sağ karın ağrısı yaşadığını bildirmektedir.
Bazı durumlarda safra kesesi
atağı, safra kesesi işleminden birkaç ay sonra bile ortaya çıkabilir.
Hazımsızlık
Bir post kolesistektomi diyeti , işlemden sonra ortaya
çıkabilecek hazımsızlık semptomlarının bir kısmını hafifletmeye yardımcı
olabilir.
Gastrointestinal
ve Karaciğer Hastalıkları Dergisi safra
kesesi ameliyatından sonra sorunların çoğunu karın rahatsızlığı ile ilgili
olduğunu bildirmiştir. Safra kesesinin çıkarılmasının bu yan etkilerinden
biri hazımsızlıktır. Bu genellikle yemek yedikten sonra sağ tarafta üst
karın ağrısı ile sonuçlanır.
Sarılık
Sarılık, cildin sararmasına neden
olan safra kesesi ameliyatının bir yan etkisi olabilir.
Journal of Diagnostic and Therapeutic Endoscopy dergisine göre , sarılık semptomları safra
kesesi çıkarılmasının komplikasyonudur. Safra kesesi işlemi sırasında
safra kanalı hasar görürse bu gerçekleşebilir.
Safra kesesi ameliyatından
sonraki haftalarda cildinizin sarımsı bir renk olduğunu fark ederseniz, mümkün
olan en kısa zamanda doktorunuzla konuşmalısınız.
Ateş
Safra kesesinin çıkarılmasından
hemen sonra, ateş gelişmesi riski artar.
Safra taşlarının
düşmesi
Uzun süreli sonuçlara yol
açabilen safra kesesi ameliyatı ile ilişkili bir başka risk de safra taşlarının
düşmesidir.
Safra taşları, karın boşluğuna
“dökülebilir” ve uzun yıllar boyunca orada tespit edilemez.
Safra kanalını bloke eden
taşlarla ilişkili diğer semptomlar arasında şunlar olabilir:
- Safra
kesesi çıkarıldıktan sonra mide bulantısı ve kusma- Ameliyattan hemen sonra sarılık
- Sağ karın bölgesinde sürekli ağrı
Safra kesesi
çıkarıldıktan sonra safra kesesi
Safra kesesi olmadan bile safra kesesi ağrısının semptomlarını
tecrübe etmek
mümkündür . Safra kesesi ameliyatından birkaç yıl sonra safra kesesi
atağı görülebilir. Safra sisteminde kolesterol birikmesi, taşların
birikmesine ve safra kanalının bloke olmasına neden olabilir.
Kanada Tıp Derneği Dergisi'ne
göre, kolesistektomi geçirmiş kişilerde safra kesesi atağı belirtileri ortaya çıkabilir. Bu, keskin,
kalıcı karın ağrısı, hazımsızlık, kolanjit (safra kanalı enfeksiyonu),
pankreatit, mide bulantısı veya kusma gibi semptomlara neden olabilir.
Safra Kesesi
Ameliyatından Sonra Problemler: Postkolesistektomi
Sendromu
Bir kolesistektomiden sonraki
yıllar boyunca safra kesesi semptomlarından şikayet etmeye devam ederseniz,
bunun nedeni postkolesistektomi sendromu (PCS) olabilir.
Postkolesistektomi sendromu, uzun
yıllardır abdominal rahatsızlığa neden olabilen safra kesesi cerrahisinin bir
takım komplikasyonlarını tanımlamaktadır.
- Karın
ağrısı- İshal
- Mide bulantısı
- Aşırı gaz
- Şişkinlik
Kilonuzla Safra
Kesesi Arasındaki Bağlantı
Doktorlar, bir kişinin ağırlığı
ve safra taşı geliştirme riski arasındaki bağlantıya işaret etmişlerdir.
Ulusal Diyabet
ve Sindirim ve Böbrek Hastalıkları Enstitüsü'nün bilim adamlarına göre, hızlı
kilo kaybı safra kesesi ameliyatına ihtiyaç duyma riskinizi artırabilir. Hızlı kilo verdiğinizde ,
karaciğer safra kesesinde taş oluşturabilen daha fazla kolesterol
üretir. Ayrıca, gastrik bypass cerrahisi safra taşı sorunlarına yol
açabilir.
Aşırı kilolu olmak da safra
kesesi atağı ve kolesistektomi ihtiyacını artırır.
Safra kesesi
çıkarıldıktan sonra kilo kaybı
Safra kesesinin alınması bazen
kilo kaybıyla sonuçlanabilir, bu da obezitenin safra taşlarının bir nedeni
olmasından dolayı bazı insanlar için iyidir.
Neden safra
kesesi çıkarıldıktan sonra kilo verirsiniz?
Safra kesesi ameliyatı diyeti uygulamak , safra keseniz
alındıktan sonra kilo vermenize neden olabilir. Safra kesesi çıkarıldıktan
sonra ne yiyeceğinizi bilmek, safra kesesi ameliyatının yan etkilerinden
kaçınmanıza ve aynı zamanda kilo vermenize yardımcı olabilir.
Örneğin safra kesesi diyetinde
kademeli, sağlıklı kilo kaybı ile sonuçlanabilecek sağlıklı beslenme
seçenekleri bulunur. Bunlar nedir?
- Yiyecekleri
daha az yağ ile yiyin- Gün boyunca sıklıkla daha küçük yemek porsiyonları tüketin.
Safra kesesi
ameliyatından sonra kilo nasıl yönetilir?
Çoğu insan zaman içinde sindirim
sisteminin normale döndüğünü ve safra kesesinin çıkarılmasından sonra yavaş
yavaş sindirim yan etkilerinin daha az olduğunu fark eder.
Ancak, aşırı kilolu olmanız nedeniyle
safra kesesi ameliyatı geçirdiyseniz, “eski yeme alışkanlıklarına” dönmemek
önemlidir . Sindiriminizi sağlıklı tutmak için en iyi sağlıklı beslenme ipuçlarından bazıları şunlardır:
Kepekli
makarna, kahverengi pirinç, karabuğday ve kepek ekmeği gibi tam tahıl
yiyecekleri yiyin.Diyetinizdeki meyve ve sebzelerin miktarını arttırın.
Kırmızı etin kesilmesi ve diyetinize balık, kümes hayvanları ve yağsız etin dahil edilmesi.
Safra kesesi
ameliyatından sonra kilo alınır mı?
Bazı insanlar için safra kesesi
ameliyatından sonra kilo alımıyla başa çıkmak büyük bir
komplikasyondur. Bazı araştırmalar, kilo almanın safra kesesi
çıkarılmasının ardından yaygın bir sorun olduğunu göstermektedir.
Örneğin, İrlanda Tıp Bilimleri Dergisi, kadınların bir kolesistektomi sonrası
erkeklerden daha fazla kilo alma eğiliminde olduğunu gösteren bir çalışma
yayınlamıştır.
Çin'de yapılan bir çalışma, safra
kesesi ameliyatının metabolik sendrom riskini artırabildiğini
bulmuştur. Bazı raporlar, post-kolesistektomi sonrası insanların %
60'ından fazlasının kilo alımı ile mücadele ettiğini göstermektedir.
Safra Kesesi
Cerrahisi Sonrası Diyet (Post-Kolesistektomi Diyeti)
Bir kolesistektomi sonrası kısa
süreli ve uzun süreli komplikasyonlardan kaçınmak istiyorsanız, Cleveland
Clinic'ten doktorlar aşağıdakileri önermektedir:
Lif içeriği yüksek
gıdalar tüketin . Safra
kesesi ameliyatından sonra, yüksek lifli yiyecekleri yavaş yavaş diyetinize ekleyin. Bu sindirim sisteminizin
sağlığını iyileştirmeye ve bağırsaklarınıza daha az zorlanmaya yardımcı olur.
Yağlı
yiyeceklerden kaçının . Safra
kesesinin çıkarılmasından birkaç hafta sonra, ishal ve sindirim sorunlarını
önlemek için yağlı yiyecekleri tüketmekten kaçının.
Az yağlı süt
ürünlerini seçin.
Sık sık daha
küçük porsiyonlar yiyin . Gün
boyunca daha küçük bölümler yemek kolesistektomi yan etkilerini önlemeye
yardımcı olabilir ve aynı zamanda bir kolesistektomi sonrası kilo kaybetmenize
destek olur.
Bir yemek günlüğü
tutun . Safra
kesesi çıkarıldıktan sonra ne yediğinizi ve sindirim semptomlarını takip etmek,
tetikleyici yiyecekleri tespit etmenize yardımcı olabilir. Bu, bir yemek yedikten sonra ishal veya mide ağrısına neden olan yiyeceklerden
kaçınmanıza yardımcı olacaktır .
Enginar yaprağı
ekstresi. Uzun süreli kolesistektomi
komplikasyonlarının önlenmesine yardımcı olmak ve karaciğer sağlığınızı
iyileştirmek için enginar yaprağı takviyelerini düzenli olarak alın.
Monaldi Göğüs
Hastalıkları Arşivi dergisinde
yayınlanan araştırmada , enginar yaprağı ekstrelerinin biliyer fonksiyon
üzerinde yararlı bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Enginar yaprağı
safra üretimini uyaran ve sindirimi artıran kolesetik etkiye sahiptir. Enginarın kardiyovasküler hastalıkları
önlemeye yardımcı olduğunu
gösteren bazı kanıtlar da vardır.
Safra kesesi ataklarına yatkınsanız,
enginar yaprağı ekstresi almak
safra kesesinden kurtulmaya ve safra kesesi ameliyatı ihtiyacını önlemeye yardımcı
olabilir.
Bir Doktor Ne
Zaman Görülmeli?
Modern cerrahi teknikler safra
kesesi çıkarılmasının ciddi komplikasyonlarının oldukça nadir olduğu anlamına
gelir. Laparoskopik kolesistektomi prosedürleri minimal invaziv olup açık
safra kesesi cerrahisine göre daha az risk oluşturmaktadır.
Ancak, safra kesesi ameliyatı
sonrası herhangi bir komplikasyon fark ederseniz, doktorunuza
başvurmalısınız. Aşağıdaki kolesistektomi komplikasyonlarına sahipseniz
doktorunuzla mutlaka görüşün;
Safra
kesesi alındıktan sonra şiddetli karın ağrısı devam ediyorsa,Kolesistektomi sonrası sık sık mide bulantısı ve sürekli kusma yaşıyorsanız,
Ateş gibi bir enfeksiyon, yaranın etrafında kızarıklık ve irin boşalması gibi belirtiler varsa,
Karınınızın anormal biçimde şiştiyse.
2 Comments