Crohn
hastalığı ve laktoz intoleransı, hem ishal hem de karın ağrısı gibi benzer
sindirim semptomlarına neden olabilir. Ancak, bu iki durumun nedenleri ve
tedavisi çok farklıdır.
Bu yazıda
Crohn hastalığı ve laktoz intoleransını daha ayrıntılı olarak inceledik ve bu
rahatsızlıkların nedenlerini, semptomlarını, risk faktörlerini, tanılarını ve
tedavi yöntemlerini karşılaştıracağız.
Laktoz intoleransı ve Crohn hastalığı
Hem Crohn
hastalığı hem de laktoz intoleransı bulantı, karın ağrısı ve kramplara neden
olabilir.
Crohn
hastalığı sindirim sisteminin iltihaplanmasına neden olan uzun süreli bir
durumdur ve bir tür inflamatuar bağırsak hastalığıdır (IBD).
Laktoz
intoleransına sahip insanlar ise sütte ve diğer birçok süt ürününde bulunan
laktoz adı verilen bir şeker türünü sindiremezler.
Laktoz
intoleransı olan bireyler için bu şekeri içeren ürünler tüketmek Crohn
hastalığına benzer semptomlara neden olabilir. Bununla birlikte, iki durumun
çok farklı nedenleri ve tedavi yöntemleri vardır.
Crohn hastalığı
Crohn
hastalığının kesin nedeni açık değildir, ancak doktorlar otoimmün özelliklere
sahip olabileceğini düşünmektedir, yani bağışıklık sistemi yanlışlıkla
vücuttaki sağlıklı dokulara saldırmaktadır. Uzmanlar ayrıca, bir kişinin
genlerinin, sigara içmek veya önceden geçirilen enfeksiyon gibi diğer
faktörlerin de bu durumun gelişiminde rol oynayabileceğini düşünmektedir.
Crohn
hastalığı, sindirim sistemi boyunca herhangi bir yerde meydana gelebilir, ancak
en çok , ince bağırsağı veya kolonun başlangıcını etkiler. İltihaplanma,
sindirim yolunun birkaç alanını aynı anda etkileyebilir ve semptomlar önemli
ölçüde değişebilir.
Laktoz intoleransı
Laktoz
intoleransı olan kişiler, laktaz adı verilen bir enzim üretmedikleri için
laktozu parçalayamazlar. Vücut, laktozu glikoz ve galaktoz adı verilen iki
basit şekere indirgemek için laktaz kullanır.
Sindirilmemiş
laktoz, bakterilerin fermente ettiği kolonun içine doğru hareket eder. Bu
süreç, laktoz intoleransının semptomlarına neden olan gazların ve sıvıların
birikmesine yol açar.
Laktoz
intoleransı insanları farklı şekilde etkiler. Bu rahatsızlığa sahip olan birçok
insan, semptomlar yaşamaksızın küçük miktarlarda laktoz tüketebilir, ancak
bazıları bunu yapamaz.
Üç ana laktoz intoleransı vardır:
Birincil
laktaz eksikliği bir genden kaynaklanır. Bu tip laktoz intoleransının
semptomları tipik olarak sütten kesildikten sonra ortaya çıkar.
İkincil
laktaz eksikliği bir hastalık, enfeksiyon veya başka bir durumun ince bağırsağa
zarar verdiği zaman gelişir. Bu tip laktoz intoleransı bazen sadece geçicidir.
Konjenital
laktaz eksikliği nadirdir, ancak genellikle doğumdan başlar.
Ortak Belirtiler
Hem Crohn
hastalığı hem de laktoz intoleransı sindirim sistemini etkiler. Bu nedenle
semptomlarında benzerlikler vardır. Her iki durum aşağıdaki semptomlara neden
olur:
-ishal
-karın ağrısı veya kramp
-mide bulantısı
Bununla
birlikte, her durumun kendine özgü belirtileri de vardır.
Crohn hastalığına özgü belirtiler şunlardır :
-iştah azalması
-sebepsiz
kilo kaybı
-anemi
(kansızlık)
-göz ve ciltte tahriş ve kızarıklık
-yorgunluk
-ateş
-eklemlerde
ağrı
-daha az yaygın bir belirti olarak kanlı dışkı
Crohn
hastalığının semptomları, sindirim sistemi içindeki iltihaplanmanın yerine ve
şiddetine bağlı olarak değişebilir.
Laktoz intoleransı için spesifik belirtiler şunlardır
:
-gaz
-şişkinlik
-kusma
-midede guruldama,rahatsızlık hissi
Risk faktörleri
Crohn
hastalığı ve laktoz toleransı için risk faktörleri de farklıdır:
Pek çok çevresel faktör , Crohn hastalığı riskini
artırabilir:
-sigara içmek
-doğum kontrol hapı kullanmak
-sindirim
sistemi enfeksiyonları
-antibiyotik
kullanımı
Crohn
hastalığının olasılığını artıran bazı genetik faktörler de olabilir.
Aşağıdaki faktörler Laktoz intoleransı riskini
artırabilir:
-erken doğum
-IBD ve
çölyak hastalığı dahil olmak üzere ince bağırsağa zarar veren enfeksiyonlar,
hastalıklar veya
genetik
etmenler
İnsanların
süt ve diğer süt ürünlerini nadiren tükettiği bölgelerde, laktoz intoleransının
daha yüksek bir yaygınlığı vardır. Örneğin, Doğu Asya kökenli insanların yüzde
90'ından fazlası laktoz intoleransına sahiptir.
Teşhis
Hem
Crohn hastalığı hem de laktoz intoleransının tanısı genellikle bir fiziksel muayene ve bir kişinin tıbbi öyküsünün
değerlendirilmesini içerir.
Bir doktor,
bu koşulların her birini teşhis etmek için ek testler de yapabilir.
Crohn hastalığı Teşhisi
Crohn
hastalığı teşhis etmek için, bir
doktor, birçok farklı testler ve taramalar kullanabilir:
İnflamasyon
belirtilerini kontrol etmek için kan testleri
Diğer
koşulları dışlamak için dışkı testleri
Endoskopi
veya kolonoskopi
X-ışınları
veya CT taramaları
Laktoz intoleransı Teşhisi
Bir kişinin
laktoz intoleransı olup olmadığını belirlemek için bir doktor, birkaç hafta
boyunca laktoz içeren tüm yiyecek ve içeceklerden kaçınmasını isteyebilir.
Bazı
durumlarda, doktor bir kişinin bir hidrojen nefes testinden geçmesini
isteyebilir. Test, az miktarda laktoz içeren bir sıvı içtikten sonra 2-3 saat
süreyle her 15-30 dakikada bir plastik poşete nefes üflemeyi içerir.
Laktoz
intoleransı olan kişiler, laktoz tüketildikten sonra nefeslerinde daha yüksek
hidrojen seviyelerine sahiptirler. Kişinin nefesindeki hidrojen seviyeleri test
sırasında yükselir ve semptomları kötüleşirse, laktoz intoleransı teşhisi
koyulur.
Tedavi Yöntemleri
Hem Crohn
hastalığı hem de laktoz intoleransı için tedavinin amacı semptomları kontrol
etmektir.
Crohn hastalığı Tedavisi
Crohn
hastalığı tedavisi, bir kişinin semptomlarının tipine ve şiddetine bağlı
olacaktır, ancak şunları içerebilir :
Aminosalisilatlar.
Doktorlar tipik olarak bunları hafif semptomlar için reçete ederler. Bu ilaçlar
inflamasyonu azaltır.
Kortikosteroidler.
Bu ilaçlar, orta ve şiddetli semptomları olan kişiler için uygundur. Bağışıklık
sistemini bastırır ve iltihabı azaltırlar.
İmmünomodülatörler.
Doktorlar, diğer tedavilerin bir kişinin semptomlarını gideremediği durumlarda
bunları reçete etme eğilimindedir. İmmünomodülatörler bağışıklık sistemini
baskılamaktadır, ancak etkisini göstermesi birkaç hafta sürebilir.
Biyolojik
terapiler. Bu ilaçlar, bağışıklık sistemi proteinlerini hedeflemek ve deaktive
etmek için kullanılırlar. Bu tedaviler, doktorun bir kişinin semptomlarının
başka tedavilere yanıt vermemesi durumunda yöneldiği başka bir seçenektir.
Bir doktor
ayrıca aşağıdaki gibi belirli semptomları tedavi etmek için başka ilaçlar da
önerebilir veya tavsiye edebilir:
-hafif ağrı
için asetaminofen
-sindirim
sistemi enfeksiyonlarını tedavi etmek için antibiyotikler
-ishali
gidermek için loperamide
İnsanların
bazı yaşam tarzı değişiklikleri yaparak semptomlarını azaltmaları veya
önleyebilmeleri de mümkündür:
-sigarayı bırakmak
-yüksek
lifli gıdalardan kaçınmak
-kola, soda
ve diğer gazlı içeceklerden kaçınmak
-semptomları
tetikleyen veya kötüleştiren yiyecekleri tanımak için bir yiyecek günlüğü
tutmak
-doktor
veya diyetisyenin önerdiği belirli bir diyeti uygulamak.
Daha ciddi
Crohn hastalığı vakaları için, doktor ameliyatı önerebilir. Cerrahi, iç kanama
veya bağırsak tıkanması gibi önemli bir sağlık riski oluşturan komplikasyonları
tedavi edebilir.
Laktoz intoleransı Tedavisi
Laktoz
intoleransı tedavisi tipik olarak, bir kişinin laktoza ne kadar tahammül
edebileceğine bağlı olarak, laktoz tüketimini kısıtlamayı veya diyetten tamamen
çıkarmayı içerir.
Birçok batı
diyetinde süt ürünleri yaygın olduğu için düşük laktoz veya laktoz içermeyen
bir diyet zor olabilir. İnsanlar ayrıca D vitamini ve kalsiyum gibi herhangi
bir besin maddesini eksik almadığından emin olmak için diyetindeki bu
değişikliği başka yiyeceklerle telafi etmelidir.
Bir doktor
veya diyetisyen, bir kişinin özel ihtiyaçlarına uygun bir diyet planı
önerebilir. Bazı insanlar için, doktorlar laktazın vücutta sindirilmesine
yardımcı olmak için laktaz içeren tabletler veya damlalar kullanmanızı tavsiye
edebilir.
Özetle
Crohn
hastalığı ve laktoz intoleransı sindirim sistemini etkiler ve benzer
semptomlara neden olabilir. Bununla birlikte, iki durumun nedenleri, risk
faktörleri, tanı kriterleri ve
tedavisi farklıdır.
Crohn
hastalığı, bağışıklık sistemi ile ilgili bir problemdir ve semptomlar, sindirim
sistemindeki iltihaptan kaynaklanır.
Laktoz
intoleransı olan kişiler, yeterli laktaz üretmez ve laktoz içeren ürünler
tükettiklerinde semptomlar yaşarlar.
Her iki
rahatsızlıkta ömür boyu sürebilir ancak laktoz intoleransı genellikle Crohn
hastalığından daha kolay yönetilir.
Doktorlar
genellikle Crohn hastalığı olan bir kişiyi enflamasyonu azaltan ve bağışıklık
sistemini baskılayan ilaçlar kullanarak tedavi ederler. Bazen ciddi
komplikasyonları tedavi etmek için cerrahi gerekebilir.
Laktoz
intoleransı olan kişiler ise düşük
laktoz veya laktoz içermeyen bir diyet uygulayarak semptomlarını önleyebilir.
0 Comments