Çocuğun Sosyal ve Duygusal Gelişimi

Çocukluk döneminde, özellikle ilk yaşlarda muazzam bir sosyal ve duygusal gelişim gerçekleşir. Çocuklar öfke nöbetleri, ruh hali değişimleri ve genişleyen bir sosyal dünyayı tecrübe ettikleri için, diğer insanlar gibi duyguları hakkında da daha fazla şey öğrenmelidirler.

Erken Çocukluk Döneminde Duygular ve Sosyal Deneyimler

Yürümeye başlanan yıllarda, öfke nöbetleri oldukça yaygındır. Yeni yürümeye başlayan çocuklar hızlı bir ruh hali değişimi eğilimindedir. Duyguları çok yoğun olsa da, bu duygular da oldukça kısa ömürlü olur. Çocuğunuzun bir an önce istediği bir oyuncak için nasıl çığlık attığını gördüğünüzde şaşırabilirsiniz.

Bu yaştaki çocuklar çok cana yakın olabilir ve paylaşımda zorluk çekebilirler. Bununla birlikte, diğer çocuklarla birlikte olmayı öğrenmek önemli bir beceridir. Zira ilerleyen yıllarda çocuğunuz zamanının çoğunu aile ve yakın arkadaşlarıyla geçirmeye, günün büyük bir kısmını okuldaki diğer çocuklarla etkileşime girmeye, öğrenmeye ve oyun oynamaya harcıyor olacak.

Araştırmacılar duygusal gelişim ve sosyal becerilerin okul hazırlığı için gerekli olduğunu düşünmektedir. Bu tür yeteneklere örnek olarak yetişkin figürlerine dikkat etmek, bir aktiviteden diğerine kolayca geçiş yapmak ve diğer çocuklarla işbirliği yapmak dahildir.

Çocuklara Sosyal ve Duygusal Beceriler Geliştirme Konusunda Yardım Etmek

Peki, çocuğunuzun başkalarıyla nasıl iyi oynayacağını öğrenmesine nasıl yardımcı olabilirsiniz? Sosyal yeterlilik sadece akranlarıyla işbirliği yapma becerisini değil; aynı zamanda empati gösterme, duygularını uygun yollarla ifade etme ve cömertçe paylaşma yeteneği gibi şeyleri de içerir. Neyse ki, çocuklarınızın bu önemli sosyal ve duygusal becerileri geliştirmelerine yardımcı olmak için yapabileceğiniz pek çok şey var.

Uygun davranışların modellenmesi şarttır. Gözlem yapmak, küçük çocukların yeni şeyler öğrenmesinde hayati bir rol oynar. Eğer çocuğunuzla bazı şeyleri paylaşıyor, şükran duygularını ifade ediyor ve yardımcı oluyorsanız, çocuğunuz ev dışındaki diğer insanlarla nasıl etkileşimde bulunmasını gerektiğini iyi bir şekilde anlayacaktır. Bu cevapları kendi evinizde hem çocuğunuz hem de ailenizin diğer üyeleri ile modelleyebilirsiniz. Sıklıkla "lütfen" veya "teşekkür ederim" dediğinizde, çocuklarınızın nasıl davranmasını istediğinizi göstermiş olursunuz.

En önemlisi, çocuklarınız iyi sosyal davranışlar gösterdiğinde onu övdüğünüzden emin olun. Güçlendirme sadece küçük çocukları kendileri hakkında iyi hissettirmekle kalmaz, belirli davranışların neden arzu edilir ve övgüye layık olduğunu anlamasına yardımcı olur. Çocuklarınızın kendileri hakkında iyi hissetmelerine yardımcı olmak, empati ve duygusal yetkinlik duygusu geliştirmede de önemli bir rol oynar. Çocukların duygularını paylaşmalarına izin veren olumlu bir ortam yaratarak, onların doğal olarak daha cömert ve düşünceli olmalarına yardımcı olmuş olursunuz.

Empati ve İşbirliği Öğretimi

Ebeveynler ayrıca çocuklarını başkalarının nasıl hissettikleri hakkında düşünmeye teşvik ederek empati kurmasını sağlayabilir ve duygusal zekalarını geliştirebilirler. Çocuğunuzun kendi duygularını keşfetmesini sağlayıp, hayatındaki olaylar hakkında sorular sorarak başlayabilirsiniz. Mesela "Oyuncaklarını kaybettiğinde ne hissettin?" "Bu hikaye sana nasıl hissettirdi?" gibi…

Çocuklar kendi duygusal tepkilerini ifade etmede başarılı olmaya başladığında, başkalarının nasıl hissettikleri hakkında sorular sormaya başlayın. “Ayşe'nin oynadığı oyuncağı onun elinden aldığında nasıl hissettiğini düşünüyorsun?” Bu tür soruları ortaya koyarak, çocuklar kendi eylemlerinin çevrelerindeki duyguları nasıl etkileyebileceğini düşünmeye başlayabilirler.

İşbirliği, doğrudan deneyimlerle gelişen bir beceridir. Çocuğunuza diğer çocuklarla etkileşim kurma ve oynama fırsatı vermek, çocuğunuza başkalarıyla nasıl ilişki kuracağınızı öğretmenin en iyi yollarından biridir. Çocuğunuz zaman zaman diğer çocuklarla oynuyor olsa da, çoğu zaman sabırsız olduğu ve paylaşma yeteneği olmadığı için, bu süreç yavaş ve deneyimler ile gelişecektir.

Çocuklar oyun oynarken ve diğer çocuklarla etkileşim halindeyken, sosyal problem çözme becerilerini geliştirmeye de başlarlar. Bazı tecrübeler, kardeşler ve akranlarıyla pek çok tartışmayı ve çatışmayı içerebilse de, nihayetinde çocuklar diğer çocuklarla nasıl uzlaşılacağını öğrenir.