Folik Asit ve Folat Arasındaki Fark Nedir?

Folat ve folik asit, B9 vitamininin farklı formlarıdır. İkisi arasında belirgin bir farklılık olsa da, isimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Aslında, profesyoneller arasında bile folik asit ve folat ile ilgili birçok karışıklık vardır.

Bu farkları bilmek önemlidir, çünkü sağlığınız üzerinde aynı etkileri yoktur.

B9 Vitamini 

B9 vitamini, doğal olarak folat olarak ortaya çıkan temel bir besindir.

Folat vücutta birçok önemli fonksiyona hizmet eder. Örneğin, hücre büyümesinde ve DNA'nın oluşmasında önemli bir rol oynar.

Düşük folat seviyelerine sahip olmak, birkaç sağlık durumunun artmış riski ile ilişkilidir.

Bunlar şunları içerir:

Yüksek homosistein: Yüksek homosistein düzeyleri kalp hastalığı ve inme riskinde artış ile ilişkili bulunmuştur.

Doğum kusurları: Hamile kadınlarda düşük folat düzeyleri nöral tüp defektleri gibi doğum anormallikleri ile ilişkilendirilmiştir.

Kanser riski: Düşük folat seviyeleri de artmış kanser riskine bağlıdır.

Ancak sorun, takviyelerin ve takviye edilmiş gıdaların genellikle folik asit içermesi, folat içermemesidir.

Folat Nedir?

Folat, doğal olarak oluşan B9 vitamini formudur.

İsmi, yaprak anlamına gelen Latince "folium" kelimesinden türemiştir. Aslında, yapraklı sebzeler folatın en iyi besin kaynakları arasındadır.

B9 vitamininin aktif formu, levomefolik asit veya 5-metiltetrahidrofolat (5-MTHF) olarak bilinen bir folattır.

Sindirim sisteminde, diyet folatının çoğunluğu, kan dolaşımına girmeden önce 5-MTHF'ye dönüştürülür. 

Folik Asit Nedir?

Folik asit, pteroilmonoglutamik asit olarak da bilinen sentetik B9 vitamini formudur.

Takviyelerde kullanılır ve un ve kahvaltılık gevrek gibi işlenmiş gıda ürünlerine eklenir.

Uzun yıllar folik asitin doğal olarak meydana gelen folattan çok daha iyi emildiği düşünülmüştür.

Çoğu folattan farklı olarak, folik asitin çoğunluğu sindirim sistemindeki aktif B9 vitamini, 5-MTHF formuna dönüştürülmez. Bunun yerine, karaciğer veya diğer dokularda dönüştürülmesi gerekir.

Yine de bu süreç yavaş ve verimsizdir. Bir folik asit takviyesi aldıktan sonra, vücudun hepsini 5-MTHF'ye dönüştürmesi zaman alır.

Günde 200-400 mcg gibi küçük bir doz bile sonraki doz alınana kadar tamamen metabolize edilemeyebilir. 

Bu, endişe verici bir nedendir çünkü yüksek düzeyde metabolize edilmemiş folik asit, çeşitli sağlık problemleri ile ilişkilendirilmiştir.

Ancak, bir çalışma, diğer B vitaminleri, özellikle de B6 vitamini ile birlikte folik asit almanın, dönüşümü daha verimli hale getirdiğini düşündürmektedir.

Metabolize edilmemiş Folik Asit Zararlı mı?

Birçok çalışma, kronik olarak yüksek ve metabolize edilmemiş folik asit düzeylerinin olumsuz sağlık etkilerine sahip olabileceğini göstermektedir. Bunlar şunları içerir:

Artan kanser riski: Yüksek düzeyde metabolize olmamış folik asit, artan kanser riski ile ilişkili bulunmuştur. Ayrıca prekanseröz lezyonların büyümesini hızlandırabilirler.

Belirsiz B12 eksikliği: Yaşlı insanlar arasında yüksek folik asit düzeyleri B12 vitamini eksikliğini gizleyebilir. Tedavi edilmeyen vitamin B12 eksikliği demans riskini artırabilir ve sinir fonksiyonunu bozabilir.

Günlük 400 mcg'lik bir doz bile, kan dolaşımında metabolize edilmeyen folik asit birikmesine neden olabilir. 

Yüksek folik asit alımı endişe verici olsa da, sağlık etkileri açık değildir ve daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.

B9 Vitaminin En Sağlıklı Kaynağı Nedir?

B9 vitaminini yiyeceklerden almak en iyisidir.

Yüksek folatlı yiyecekler, kuşkonmaz, avokado , brüksel lahanası ve ıspanak ve marul gibi yapraklı yeşillikleri içerir .

Ancak, bazı insanlar için --- hamile kadınlar gibi --- takviyeler yeterli B9 vitamini aldığınızdan emin olmanın kolay bir yolu olabilir.

Bu durumlarda, folik asit içermeyen takviyeleri seçmek en iyisidir.

Bazı takviyeler, folik aside daha sağlıklı bir alternatif olarak kabul edilen 5-metiltetrahidrofolat (5-MTHF) içerir. Çalışmalar 5-MTHF'nin folik asite eşit veya ondan daha iyi olduğunu göstermiştir.

Ek 5-MTHF kalsiyuma bağlıdır ve genellikle metil folat veya levomefolat kalsiyum olarak bilinir.

Kısaca özetlemek gerekirse;

Folat ve folik asit arasında çeşitli farklılıklar vardır.

Folat gıdalarda doğal olarak bulunurken folik asit sentetiktir. İnsan vücudu folik asidi çok iyi idare edemez ve B9 vitaminini aktif formuna dönüştürmede sorun yaşar.

Bu, metabolize olmamış folik asit oluşumuna neden olabilir, bunun da olumsuz sağlık etkileri olabilir. Neyse ki, folik asit için birçok alternatif vardır. 

Bunlar, metil folat takviyeleri ve çok çeşitli sağlıklı yiyecekleri içerir.